Czy można stosować monitoring, który swoim zasięgiem obejmuje obszar prywatnej posesji sąsiada?
„Wydaje mi się, że kamera na posesji sąsiada jest skierowana tak, że sąsiad monitoruje teren mojej działki a wręcz mnie podgląda. Czy może tak postępować?”
Analizując tę sytuację, należy zastanowić się czy zastosowanie mają tu przepisy o ochronie danych osobowych, w tym wizerunku. Artykuł 2 ust. 2 lit. c RODO informuje nas o wykluczeniu stosowania Rozporządzenia. Czytamy w nim, że „Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do przetwarzania danych osobowych przez osobę fizyczną w ramach czynności o czysto osobistym lub domowym charakterze.”
Wnioskujemy więc, że sąsiad może monitorować obszar bezpośrednio przyległy do jego posesji, jednak objęcie zasięgiem monitoringu choćby w małym stopniu posesji sąsiadującej będzie uznawane za naruszenie przepisów. Wykluczamy wówczas prywatny użytek, a uwzględniamy przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/679 z 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.Urz. UE L z 2016 r. 119, s. 1 ze zm.). RODO determinuje przetwarzanie danych osobowych (tutaj w szczególności mowa o wizerunku) z poszanowaniem praw i wolności osób oraz przy założeniu minimalizowania przetwarzanych w konkretnym celu danych. Na tej podstawie mówimy o naruszeniu przepisów RODO, ponieważ nie znajdujemy podstawy, która legalizowałaby prowadzenie takiego monitoringu.
Potwierdzenie odnajdujemy w Wytycznych 3/2019 w sprawie przetwarzania danych osobowych przez urządzenia wideo : „Ponadto jeżeli system monitoringu wizyjnego, w zakresie, w jakim obejmuje on ciągłe nagrywanie i przechowywanie danych osobowych i rozciąga się „choćby częściowo na przestrzeń publiczną i tym samym jest skierowany poza sferę prywatną osoby dokonującej w ten sposób przetwarzania danych, o tyle nie powinien on być rozumiany jako czynność o czysto »osobistym lub domowym charakterze« w rozumieniu art. 3 ust. 2 dyrektywy 95/46””.
Europejska Rada Ochrony Danych wskazuje ponadto: „sytuacja byłaby objęta wyjątkiem domowym i osobistym, pod warunkiem że monitoring wizyjny nie rozciąga się nawet częściowo na przestrzeń publiczną lub sąsiednią nieruchomość.”
Osoba monitorowana może więc wnieść sprzeciw do administratora i żądać zaprzestania monitorowania, lub np. sprywatyzowania (poprzez nałożenie filtru/zaciemnienia) obszaru należącego do osoby monitorowanej, a jeśli administrator nie zaprzestanie przetwarzania, może wnieść skargę do Prezesa UODO. Poza skorzystaniem z tej ścieżki, możliwe jest również złożenie skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich w związku z naruszeniem prawa do prywatności. W każdym z przypadków osoba monitorowana może wstąpić na drogę cywilnoprawną pozwem o naruszenie dóbr osobistych lub tytułem szkody w wyniku naruszenia RODO.
